Na mocy Rozporządzenia Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 14 stycznia 2011 r. Kanał Elbląski został wpisany na listę Pomników Historii ...

cyt."w celu zachowania, ze względu na wartości kulturowe, krajobrazowe, techniczne oraz autentyczność i funkcjonalność Kanału Elbląskiego będącego świadectwem najwyższego poziomu dziewiętnastowiecznej kultury technicznej oraz jedynym na Świecie nieprzerwanie działającym kanałem wykorzystujących system pochylni typu suchy grzbiet."

Nowelizacja z 1990 r. ustawy o ochronie dóbr kultury i o muzeach utworzyła nową kategorię obiektów zabytkowych „Pomnik Historii”,  to forma ochrony ale i promocji najwspanialszych, choć nie zawsze najbardziej znanych zabytków zlokalizowanych w Polsce. Pomnikiem Historii może stać się tzw. „zabytek nieruchomy” czyli w dających się ustalić granicach, o szczególnej wartości dla kultury. O przyznanie takiego tytułu wnioskuje Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego po zasięgnięciu opinii Rady Ochrony Zabytków. Uzyskanie takiego statusu to droga do promocji w oficjalnych publikatorach państwowych o zasięgu międzynarodowych. To także droga do funduszy na rewitalizację czy bieżące utrzymanie obiektów, niekiedy wręcz ratunek przed utratą.

Przyznanie Kanałowi Elbląskiemu statusu Pomnika Historii i jako konsekwencja tego wpisanie go w rejestr Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pod nazwą „Kanał Elbląski” zamyka oficjalnie kłótnie o jego nazwę. Nazwę, choć obejmującą swoim zasięgiem obszar większy niż pierwotny Oberland ale POLSKĄ, OFICJALNĄ.  Nie miejsce tu na opisywanie walorów Kanału Elbląskiego warto jednak wspomnieć, że jest on największym Pomnikiem Historii. W większości to jeden obiekt, nawet gdy pomnik obejmuje kilka lub nawet kilkadziesiąt obiektów dotyczy to jednego miasta lub wydzielonego jego fragmentu. Kanał Elbląski to: 14 jezior, 5 pochylni, 4 śluzy, 5 jazów i kilkadziesiąt innych obiektów hydrotechnicznych na terenie 14 miast i gmin.

Teraz kolejne zadanie dla samorządów gmin Kanału Elbląskiego – wnioskowanie do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego aby ten przedstawił wniosek Komitetowi Dziedzictwa Światowego o wpis na „Listę Dziedzictwa Światowego” w celu objęcia ochroną na podstawie Konwencji w sprawie  ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego (Paryż – 16.11.1972 r.)

Obecnie mamy w Polsce 43 Pomniki Historii, poniżej ich lista w kolejności alfabetycznej:

1. Biskupin – rezerwat archeologiczny (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
2. Bochnia – kopalnia soli (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 26.09.2000)
3. Chełmno – Stare Miasto (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 18.04.2005.)
4. Częstochowa – Jasna Góra wraz z parkami podjasnogórskimi – zespół klasztoru oo. paulinów (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
5. Frombork – zespół archikatedralny (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
6. Gdańsk – miasto w zasięgu obwarowań z XVII wieku (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
7. Gdańsk – pole bitwy na Westerplatte (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 22.08.2003)
8. Gniezno – archikatedra pw. Wniebowzięcia NMP i św. Wojciecha (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
9. Gostyń – Głogówko – zespół klasztorny Kongregacji Oratorium św. Filipa Neri (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 26.02.2008)
10. Góra Świętej Anny – komponowany krajobraz kulturowo-przyrodniczy (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 14.04.2004)
11. Grunwald – pole bitwy pod Grunwaldem w 1410 roku (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 17.09.2010)
12. Kalwaria Zebrzydowska – krajobrazowy zespół manierystycznego parku pielgrzymkowego (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 30.10.2000)
13. Kamień Pomorski – zespół katedralny (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 25.08.2005)
14. Kanał Augustowski – droga wodna (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 25.04.2007)
15. Kanał Elbląski (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 14.01.2011)
16. Katowice – osiedle robotnicze Nikiszowiec (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 14.01.2011)
17. Kazimierz Dolny (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
18. Kozłówka – zespół pałacowo-parkowy (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn.25.04.2007)
19. Kraków – historyczny zespół miasta (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
20. Krzemionki k. Ostrowca Świętokrzyskiego – kopalnie krzemienia z okresu neolitu (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
21. Krzeszów – zespół dawnego opactwa cystersów (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 14.04.2004)
22. Ląd – Zespół dawnego opactwa cysterskiego w Lądzie nad Wartą (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 17.06.2009)
23. Legnickie Pole – pobenedyktyński zespół klasztorny (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 14.04.2004)
24. Leżajsk – zespół klasztorny oo. bernardynów (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 13.04.2005)
25. Lubiń - zespół opactwa benedyktynów (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 9.12.2009)
26. Lublin – historyczny zespół architektoniczno-urbanistyczny (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 25.04.2007)
27. Łańcut – zespół zamkowo-parkowy (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 25.08.2005)
28. Łęknica – Park Mużakowski, park w stylu krajobrazowym (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 14.04.2004)
29. Malbork – zespół zamku krzyżackiego (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
30. Nysa – zespół kościoła farnego pod wezwaniem św. Jakuba Starszego Apostoła i św. Agnieszki Dziewicy i Męczennicy (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 28.02.2011)
31. Ostrów Lednicki (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
32. Poznań – historyczny zespół miasta z Ostrowem Tumskim, Zagórzem, Chwaliszewem i lewobrzeżnym Starym Miastem lokacyjnym ze średniowiecznymi osadami podmiejskimi a także Fortem Winiary, obecnie Parkiem Cytadela (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 28.11.2008)
33. Racławice – teren historycznej Bitwy Racławickiej (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 14.04.2004)
34. Srebrna Góra – Twierdza Srebrnogórska, nowożytna warownia górska z XVIII wieku (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 14.04.2004)
35. Stargard Szczeciński – zespół kościoła pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Królowej Świata oraz średniowieczne mury obronne miasta (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 17.09.2010)
36. Tarnowskie Góry – podziemia zabytkowej kopalni rud srebronośnych oraz sztolni Czarnego Pstrąga (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 14.04.2004)
37. Toruń – zespół staromiejski (Stare Miasto, Nowe Miasto, ruiny zamku krzyżackiego) (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
38. Warszawa – historyczny zespół miasta z Traktem Królewskim i Wilanowem (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
39. Wieliczka – kopalnia soli (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
40. Wrocław – Zespół historycznego centrum^[11] (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
41. Wrocław – Hala Stulecia (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 13.04.2005)
42. Zamość – historyczny zespół miasta w zasięgu obwarowań XIX wieku (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 8.09.1994)
43. Żagań – zespół poaugustiański (plac Klasztorny) – Zespół złożony z kościoła parafialnego, dawnego klasztoru i konwiktu oraz spichlerza klasztornego, położony jest w północno-zachodniej części starego miasta. (Rozporządzenie Prezydenta RP z dn. 28.02.2011)